رسم نمودار درختی شبکه ای در خلاصه نویسی :
برای اجرای این روش لازم هست چندتا نکته‌ی ساده رو در نظر داشته باشین:
اولین مرحله رسم تنه درخت هست…
شما یک تنه‌ی درخت دارین که با یک خط ۴۵ درجه از پایین سمت چپ شروع میشه و به بالا سمت راست ادامه پیدا میکنه. این در واقع نمودار روندی مطلبی هست که دارین میخونین – کتاب، مقاله، و…
مرحله دوم؛ تعیین قسمت های اصلی ( شاخه های اصلی)
قسمت های اصلی مطلب رو مشخص میکنین و به عنوان شاخه به تنه درختی که رسم کردین وصل میکنین. خب ممکنه براتون این سوال پیش بیاد که چطوری این قسمت های اصلی رو پیدا کنیم؟
منطقی ترین و بهترین راه این هست که از بخش‌بندی خود مطلب استفاده کنین. شما قطعا در هر کتاب کمک آموزشی که داشته باشین یک فهرست ابتدای فصل دارین که نشون میده توی اون فصل قراره درباره چه موضوعتی صحبت کنن. اگر احیانا مقاله ای دارین میخونین می تونین بخش بندی ها رو به عنوان شاخه های درجه اول در نظر بگیرین «مقدمه»، «متد/روش»، «نتیجه» و…
باز با این حال اگر قسمت های مختلف مشخص نبود یا نتونسیتن پیدا کنین اول یک مرور سطحی روی مبحث داشته باشین و بعد از اون بهتر میتونی مباحث اصلی رو تشخیص بدی. اما باز هم میپرسی چطوری؟
پاراگراف اول رو بخون و خط های اول بقیه پاراگرافها؛ اصولا پاراگراف اول کلیت یک فصل یا بخش رو توضیح میده و خط اول هر پاراگراف هم پیام اون پاراگراف رو بیان میکنه.
بعد خیلی سریع و نه با حالت حفظ کردن و دقیق پاراگراف ها رو به صورت سطحی مرور کن و دور کلمات اصلی هر پارگراف که به نوعی با پیام اون پاراگراف در ارتباط هستند خط بکش
وقتی به انتهای این مرور سطحی برسی، تقریبا توی ذهنت چندتا پیام اصلی شکل گرفته. همون ها رو روی درخت می‌تونین مشخص کنین.
مرحله سوم: شاخه های فرعی و برگ ها
وقتی شروع کردیم به خوندن متن، اطلاعات ( همون کلمات کلیدی، پیام ها، آیات، فرمول ها، روابط، قیدها و …) مربوط به هر قسمت رو به عنوان زیرشاخه به همون شاخه اضافه می‌کنیم.
ترتیب شاخه‌ها از اصلی به فرعی:
پیام اصلی فصل ← پیام اصلی زیرفصل ← پیام اصلی پاراگراف
بهتر هست تعداد پاراگراف ها رو طوری در نظر بگیرین که ارتباط موضوعی حفظ بشه یا اگر لازم بود پند پاراگراف رو باهم ترکیب کنین.
نکته نکته: برای اضافه کردن نوشته روی شاخه‌ها حتما اصل مختصرنویسی و استفاده از کلمات کلیدی رعایت بشه. نباید متن رو عینا کپی کنین. بهتر هست برداشت خودتون رو بنویسین. در واقع این کار یک نقشه مرور سریع برای مطالعه های بعدی شما هست
بعضی وقتها پیش میاد نویسنده مطلبی رو تکرار میکنه یا نکات رو خیلی درهم می‌نویسه. مثلا ممکنه توی مقاله‌ای در قسمت نتیجه، یک قسمت از روش هم توضیح داده بشه و…. توی این حالت ها بهترهست که ما اینها رو به همون شاخه‌ی خودش اضافه کنیم. بخاطر همین، بعضی وقتها خلاصه بهتر از متن درمیاد و درکش راحت تر هست.
کلام پایانی؛ مرور
درنهایت از پایین سمت چپ شروع کنین، همراه درخت جلو برین و شاخه‌ها رو دونه دونه برای خودتون توضیح بدین. هرجا به نظرتون قابل درک نبود یا نتونستین درست بیانش کنین، برگردین متن اصلی رو دوباره بخونین و اون قسمت از درخت رو اصلاح کنین.
در اینجا یک نمونه از رسم نمودار درختی معادله درجه 2 رو براتون اضافه میکنم
نویسنده: مهندس اسماعیل میرزایی
اقتباس از کتاب the Robot Reading
